Soms duidt een ‘burn-out’ eerder op een zieke omgeving dan op ziekte.
Een 45-jarige man komt me consulteren, vanwege ‘een daverende burn-out’. Hij heeft zich recent ziek gemeld bij zijn baas, en direct aangekondigd dat het wel even gaat duren. Zijn partner, de huisarts en een goede vriend, psycholoog notabene, hebben hem geadviseerd om maar eens een tijdje met een boek op de bank te gaan zitten, na alles wat er is gebeurd. En dat is inderdaad nogal wat: zijn ex-vrouw, de moeder van zijn twee jonge kinderen, is totaal onverwacht overleden, een dierbaar familielid heeft zichzelf van het leven beroofd en er zijn hoog opgelopen spanningen met zijn zussen vanwege een erfenis, die ontstonden nadat in korte tijd beide ouders overleden. Zelf heeft hij een intensief medisch onderzoekstraject achter de rug, nadat er bij toeval een tumor in zijn buik werd ontdekt. Deze bleek uiteindelijk goedaardig en behoefde geen verdere behandeling. Al weken heeft hij nu moeite met slapen, hij is emotioneel labiel, heeft moeite zich te concentreren en voelt zich doorlopend dodelijk vermoeid.
Op verzoek van zijn werkgever spreek ik hem. We zijn het er snel over eens dat hij in korte tijd wel erg veel voor zijn kiezen heeft gekregen, en dat zijn klachten eigenlijk goed te begrijpen zijn vanuit de zeer belastende omstandigheden. Als ik vraag naar zijn werk, hij is verkoopmedewerker, vertelt hij dat dit eigenlijk steeds nog wel redelijk ging, ondanks alles. Hij vond het minder leuk dan gewoonlijk, maar klachten over zijn functioneren heeft hij eigenlijk niet gehad. Dat hij veel heeft moeten verzuimen vanwege alle perikelen nam ook eigenlijk geen collega hem kwalijk. Op de vraag waarom hij zich dan ziek heeft gemeld volgt een stilte. ‘Dat heeft iedereen me geadviseerd’, zegt hij uiteindelijk.
En daar gaat het dus verkeerd. In deze casus (de man in kwestie is vanwege zijn privacy onherkenbaar gemaakt) zie je precies waar het mis gaat in de manier waarop we in onze maatschappij omgaan met burn-out-klachten: het werk (werkgever en collega’s) wordt hier de dupe van problemen waarin het geen enkel aandeel heeft. De man wordt in zijn omgeving bejegend als een slachtoffer van zijn omstandigheden. In plaats van hem aan te moedigen vol te houden op de gebieden waar hij nog wel functioneert, komt vanuit zijn omgeving de suggestie dat hij zich maar ziek moet melden. Dat duidt eerder op een zieke omgeving dan op ziekte bij deze meneer. Sterker nog: hij is niet ziek, hij heeft begrijpelijke klachten ten gevolge van abnormale belasting…
In de begintijd van de burn-outepidemie werd het werk meestal als belangrijkste oorzaak van verzuim gezien. Gelukkig wordt daar door de meeste mensen inmiddels een stuk genuanceerder over gedacht. Steeds vaker zie je dat werkgevers de prijs betalen voor overbelasting op andere levensterreinen dan het werk. Daarom investeren bedrijven in preventie, onder de wat flitsender aanduiding ‘vitaliteit’.
Als over een aantal jaren het aantal burn-outs gaat afnemen, iets wat helaas nog lang niet zeker is, zal dat vermoedelijk vooral de verdienste van het bedrijfsleven zijn…
Bron: joop.bnnvara.nl
Auteur: Bram Bakker
Comments are closed.
